Nguy cơ cháy nổ ở các gara ô tô – một số biện pháp phòng cháy

Những năm gần đây, kinh tế xã hội nước ta liên tục phát triển, nhu cầu giao thông, vận tải hành khách và hàng hóa không ngừng tăng. Cùng với sự tăng lên về số lượng các phương tiện vận tải đáp ứng nhu cầu giao thông hiện nay, các gara ô tô cũng được xây dựng và đưa vào hoạt động ngày càng phổ biến.

Xí nghiệp sửa chữa ô tô là xí nghiệp chuyên sửa chữa, bảo dưỡng ô tô. Gara ô tô để phục vụ vận chuyển công cộng (như trạm ô tô, đoàn ô tô, đoàn xe tắc xi v.v…). Ở đây, chúng ta coi gara ô tô bao gồm cả hai loại hình kể trên bởi hiện nay, các gara ô tô lớn là các xí nghiệp độc lập gồm những ngôi nhà và công trình để bảo dưỡng, sửa chữa và làm chỗ đỗ xe. Các gara không lớn thường không được chia thành khu vực, tức là cất giữ và bảo dưỡng cùng ở một gian hay một vài gian nhà.

Nhiều vụ cháy, nổ xảy ra tại các gara ô tô là hồi chuông báo động những nguy cơ cháy, nổ tiềm ẩn. Những vụ cháy gara ô tô điển hình như:

Ngày 26/10/2017, một vụ cháy xảy ra tại gara ôtô ở lô 98, khu tái định cư, phố 7 Đình Hương, phường Đông Cương, thành phố Thanh Hóa khiến 1 chiếc xe ô tô và 1 xe máy bị thiêu rụi, vụ cháy còn khiến tầng trệt của nhà dân bên cạnh bị cháy gây hư hỏng nhiều đồ đạc.

Ngày 07/10/2017, tại gara ô tô ở khu vực tổ 29 X2A, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai, Hà Nội, đã xảy ra vụ cháy lớn. Đám cháy sau đó lan sang và thiêu rụi 2 nhà kho bên cạnh.

Ngày 22/9/2017, một vụ cháy xảy ra tại gara ôtô Huấn Thành trên đường 30 tháng 4, phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng. Vụ cháy may mắn không gây thiệt hại về người nhưng nhiều tài sản bị thiêu rụi.

Ngày 30/01/2016, tại gara ô tô trên đường Cống Quỳnh, Quận 1, TP.Hồ Chí Minh xảy ra một vụ cháy lớn. Đám cháy đã thiêu rụi hoàn toàn 10 chiếc ô tô siêu sang. Ước tính thiệt hại hơn 70 tỷ đồng.

Đặc điểm nguy hiểm cháy, nổ tại các gara ô tô

Một là: Nguy hiểm cháy, nổ ở khu vực bảo dưỡng.

Trong khu vực bảo dưỡng thực hiện các công việc: rửa, siết chặt, kiểm tra, điều chỉnh, kỹ thuật điện, bôi trơn, săm lốp, nạp nhiên liệu.

Quá trình rửa ô tô làm xăng, dầu mỡ lẫn vào trong nước, chảy vào hệ thống thoát nước của gara và vào mạng lưới thoát nước của thành phố. Xăng dầu, mỡ tích tụ lại trong hệ thống thoát nước có thể dẫn đến hình thành hỗn hợp cháy, khi có nguồn cháy trong lúc sửa chữa hay xem xét hệ thống thoát nước có thể dẫn đến cháy, nổ.

Trong khu vực bảo dưỡng và sửa chữa sử dụng một khối lượng lớn dầu mỡ. Ngoài ra, phần lớn các ô tô có hệ thống thủy lực sử dụng chất lỏng cháy được. Trong những điều kiện xác định, hơi chất lỏng này có thể tạo thành hỗn hợp nguy hiểm cháy, nổ (việc sử dụng rộng rãi dầu phanh DOT 3, DOT 4, DOT 5 có đặc tính như: nhiệt độ tự bắt cháy thấp, giới hạn nhiệt độ bắt cháy dưới khoảng 80 ÷ 100⁰C).

Khi không có hệ thống cấp dầu trung tâm, phải rót dầu bôi trơn, làm tích tụ dầu vào các rãnh quan sát, có thể dẫn đến cháy.

Trong quá trình điều chỉnh hệ thống cấp nhiên liệu, có thể làm rỏ rỉ nhiên liệu. Ngoài ra, khi điều chỉnh không tốt hệ thống cấp nhiên liệu, động cơ có thể làm việc ở trạng thái “giàu” hỗn hợp cháy hoặc “nghèo” hỗn hợp cháy, làm bùng cháy nhiên liệu trong bộ chế hòa khí hay làm ngọn lửa và tia lửa phụt ra từ các ống xả ngoài.

Trong khu vực bảo dưỡng, vấn đề nạp nhiên liệu cho ô tô rất nguy hiểm. Ngoài nhiên liệu chảy tràn ra, khi đã nạp đầy các thùng chứa nhiên liệu, hơi cháy thoát ra ngoài có khả năng tạo thành nồng độ nguy hiểm nổ cục bộ.

Nguy hiểm cháy của phân xưởng tháo lắp là do có xăng dầu trong khi tháo ô tô, cũng có thể do sử dụng dầu hỏa để rửa các chi tiết và tạo nên nồng độ nguy hiểm nổ của hơi xăng dầu với không khí. Trong trường hợp riêng biệt, khi tháo lắp các thiết bị và cụm máy của ô tô liên kết bằng bulông mà không tháo được bằng clê vặn đai ốc, người ta dung mỏ đốt bằng hơi để cắt các liên kết đó, nên rất nguy hiểm vì ô tô khi đưa vào phân xưởng tháo lắp có dầu và nhiên liệu. Sau khi tháo các cụm riêng biệt và các thiết bị của ô tô, người ta đưa chúng vào phân xưởng máy, ở đó sau khi tháo, chúng được rửa sạch chất bẩn và dầu mỡ. Hiện nay rất đáng tiếc là đa số các ngành vẫn rửa các chi tiết và cụm bằng các chất lỏng dể cháy (xăng, dầu hỏa), rất nguy hiểm về cháy, nổ.

Các động cơ đã sửa chữa được chạy rà thử trên các giá đặc biệt. Nguy hiểm cháy khi thử động cơ là do có khả năng nhiên liệu và chất bôi trơn rơi trên bề mặt rất nóng khi chạy rà thử. Trong quá trình chạy rà thử, nhiệt độ của hệ thống xả lên tới 600°C, thường gặp trong trường hợp bộ chế hòa khí và ống dẫn nhiên liệu bố trí trên ống xả của động cơ thử nghiệm.

Do hệ thống tiếp nhiên liệu và bôi trơn không chặt nên xăng dầu mỡ rò rỉ ra khi không kịp thời làm vệ sinh sẽ tụ lại dưới giá thử nghiệm và tạo khả năng lan truyền cháy khi có cháy.

Bố trí không đúng và vận hành cẩu thả ống góp chính cũng rất nguy hiểm vì ống này dẫn khí xả từ động cơ thử nghiệm ra. Ống góp bị nóng tới 400 °C và ở chỗ xuyên qua các kết cấu cháy được, nếu không được bảo vệ thích hợp có thể gây ra cháy. Các chất khí và tàn lửa nóng có thể bay vào trong phòng thử nghiệm động cơ qua chỗ hở trong bản thân ống góp và là nguyên nhân làm cháy các chất và vật liệu.

Các phòng ăcquy trong gara cũng rất nguy hiểm. Trong quá trình nạp ăcquy, khí hydro thoát ra ngoài, hỗn hợp với không khí có thể tạo thành nồng độ nguy hiểm nổ.

Trên cơ sở nghiên cứu đã thực hiện, người ta nhận thấy rằng sự thoát khí trong khi nạp ácquy axit và ắcquy kiềm là không thể tránh khỏi do nước bị điện phân. Lượng khí thoát ra tỉ lệ với trị số dòng điện nạp và thời gian nạp. Tốc độ thoát khí đối với tất cả ăcquy thực tế có thể coi như giống nhau và phụ thuộc cường độ dòng điện nạp.

Lượng khí hyđrô thoát ra có thể xác định theo công thức:

Trong đó H₂ – lượng khí hydro đối với thể tích phòng, %;

P_n – Tổng công suất danh nghĩa của các thiết bị nạp, W;

V – thể tích phòng nạp ắcquy, m³.

Trong trường hợp sự cố, lượng khí hydro trong các phòng nạp ắcquy lên tới trên 1,6%.

Nguy hiểm cháy của các phòng lưu hóa là do có một khối lượng lớn vật liệu cháy dưới dạng săm, lốp, keo cao su, cao su sống, bụi cao su, cung như các dụng cụ được lưu hóa với bề mặt nung nóng tới nhiệt độ cao. Nung nóng các thiết bị lưu hóa có thể bằng dòng điện hay bằng hơi.

Hai là: Nguy hiểm cháy, nổ khi bảo quản ô tô

Nguy hiểm cháy ở khu vực bảo quản ô tô do có nhiều xe được nạp nhiên liệu.Trong khu vực bảo quản, có thể phải nạp nhiên liệu cho ô tô, bảo quản xăng, dầu mỡ, sử dụng ngọn lửa trần để sửa chữa, nung nóng động cơ, rò rỉ nhiên liệu do hệ thống cấp nhiên liệu không khít, nổ các thùng chứa nhiên liệu trong điều kiện xuất hiện cháy.

Trong khi các gara chứa ô tô có bình khí, nguy hiểm càng lớn do khí cháy từ bình khí thoát ra và có khả năng hình thành nồng độ nguy hiểm nổ của hỗn hợp khí với không khí. Nhiên liệu ở trạng thái khí được sử dụng là mêtan, propan, butan, butilen, propilen.

Một số biện pháp phòng cháy:

Thứ nhất: Nước thải do rửa ô tô và rửa sàn có chứa chất lỏng cháy được cần phải thoát qua bể lọc cặn và thiết bị thu hồi xăng, dầu.

Bể lọc cặn và thiết bị thu hồi xăng, dầu thường bố trí ngoài nhà và được thông gió tự nhiên. Tốc độ chuyển động của nước thải vào thiết bị thu hồi không quá 10mm/s.

Thứ hai: Để đảm bảo an toàn cho quá trình nạp nhiên liệu cho ô tô, trong những trạm nạp nhiên liệu người ta dùng những bể chứa an toàn đặc biệt được bảo vệ bằng thiết bị ngăn lửa.

Khu vực nạp nhiên liệu cho ô tô phải được quy hoạch và có lớp mặt bằng nhựa đường hay bê tông.

Xăng từ các ô tô xi tec cần tháo vào các bể chứa ngầm theo đường ống, có trang bị tấm chắn thủy lực và thiết bị ngăn lửa. Cấm xuất xăng trong thời gian tháo xăng.

Cột tiếp xăng được đặt cách lỗ quan sát và lỗ tháo của bể chứa 1m. Bể chứa nhiên liệu, đường ống dẫn, cái lọc, máy bơm và cột tiếp xăng phải được nối đất để dẫn các điện tích tĩnh.

Khoảng cách phòng cháy từ nhà và công trình của xí nghiệp tới các bể chứa ngầm bảo quản nhiên liệu lỏng hay tới các điểm nạp nhiên liệu cho ô tô không được nhỏ hơn 10m đối với nhà có bậc chịu lửa I-II và sân bãi để ô tô , 12m đối với nhà có bậc chịu lửa III và 14m đối với nhà có bậc chịu lửa IV-V.

Cấm xây dựng bể chứa nổi trên các trạm nạp nhiên liệu cho ô tô.

Thứ ba: Nên tiến hành rửa các chi tiết bằng các phương pháp an toàn.

An toàn nhất về mặt phòng cháy là các chất hòa tan hữu cơ như các hydro cacbon halogen, tricloetan, cacbon tetraclorua, v.v… Nhưng sử dụng các chất này gây độc hại cho công nhân. Vì vậy cần dùng thiết bị kín có cơ giới hóa và tái sinh dung dịch sử dụng lại.

Trạm rửa các chi tiết máy bằng xăng, dầu được bố trí trong phòng ngăn cách riêng biệt với phân xưởng. Nếu không có hệ thống cấp chất lỏng trung tâm để rửa trong các thùng rửa, có thể chất lỏng để rửa trong các thùng chứa bằng kim loại có nắp thật kín, bố trí trong cùng phòng theo yêu cầu sử dụng trong một ngày đêm.với

Thùng rửa được đặt cố định, nắp khít kín, bảo đảm được hút cục bộ để ngăn ngừa hơi xăng bay vào trong phòng. Sấy và lau chùi các chi tiết máy được tiến hành trong các tủ hay trên các bàn đặc biệt, được trang bị thiết bị hút tại chỗ.

Phòng rửa phải độc lập, không liên hệ với phòng chung của phân xưởng bằng hệ thống hút gió nhân tạo.

Dầu hỏa hay xăng đã sử dụng được tháo cạn theo đường ông vào thùng chứa đặc biệt, đặt ở ngoài phòng rửa. Các chất lỏng để rửa được phép tháo vào các thùng chứa kín bằng kim loại và được lấy đi ngay khỏi phòng rửa. Cấm thải các chất lỏng rửa các chi tiết máy và hệ thống thoát nước.

Thứ tư: Toàn bộ hệ thống cấp nhiên liệu phải kín, nối đất để đề phòng các điện tích tĩnh và chống các phá hoại cơ học.

Thông thường, thùng nhiên liệu có áp được bố trí trong phòng ngăn hay ở bên ngoài nhà có tường kín không cháy. Cho phép bố trí thùng nhiên liệu có áp ở một góc xa trong phòng của tram thử nghiệm động cơ, nhưng dung tích của thùng nhiên liệu không vượt quá 0,5m³. Trên đường ống dẫn nhiên liệu tới động cơ thử nghiệm đặt hai van chắn: một van khóa chung đường ống dẫn nhiên liệu tới động cơ thử nghiệm đặt hai van chắn, một van khóa chung đường ống dẫn nhiên liệu ở gần thùng nhiên liệu có áp và một van trên ống nhánh dẫn tới động cơ thử nghiệm.

Thứ năm: Dầu đã sử dụng từ các động cơ thử nghiệm được tháo qua bộ thu hồi dầu vào một bể chứa ngầm đặc biệt đặt ngoài phòng.

Trong các trạm thử nghiệm động cơ không lớn cho phép tháo dầu đã sử dụng vào các bể chứa bằng kim loại thật kín, được đưa ra khỏi phòng sau khi tháo.

Dầu mỡ tràn ra ngoài phải được thu dọn ngay

Trong các phòng của trạm thử nghiệm động cơ cấm bảo quản các chất lỏng cháy được.

Thứ 6: Đối với ăcquy trong gara phải dự kiến ít nhất 2 phòng, một để sửa chữa, một để nạp ăcquy.

Nếu trong gara khối lượng công việc ăcquy không lớn, cũng như khi diện tích phòng nạp ăcquy nhỏ hơn 10m², cho phép bế trí công việc nạp ăcquy và sửa ăcquy trong cùng một phòng với điều kiện đặt các ăcquy trong các tủ thông gió.

Phòng nạp ăcquy được trang bị hệ thống hút gió riêng biệt bảo đảm an toàn phòng nổ hay trang bị máy phun.

Nên khóa liên động thiết bị nạp ác quy và thiết bị khởi động hệ thống hút gió.

Các ăcquy đã nạp được đặt trên các giá đặc biệt, trên phủ vật liệu chịu axit.

Khi nạp bộ ăcquy, phải ngăn ngừa tia lửa và sự nung nóng ở chỗ nối dây điện.

Trong thời gian ngừng nạp ăcquy phải ngắt mạch điện. Nếu diện tích các phòng nạp trên 25m², phải bố trí lối ra ngoài trực tiếp từ phòng đó.

Thứ bảy: Phòng lưu hóa phải bố trí riêng biệt. Phòng này nên ngăn thành hai: một phòng sửa chữa và một phòng lưu hóa săm và lốp.

Keo dán (4 ÷ 5% cao su và 96% xăng) phải chế biến trong các tủ hút gió, đặt ở trong các phòng riêng biệt. Keo cao su được bảo quản trong các thùng bằng kim loại có nắp đậy kín.

Tất các các mẩu cao su thừa, cặn keo, phế liệu khác được chứa trong các thùng không cháy và đem đi sau khi làm việc.

Hiện nay, việc xây dựng các gara đáp ứng nhu cầu bảo dưỡng, sửa chữa và đỗ xe ô tô là hết sức cần thiết. Vấn đề đặt ra là phải làm sao vận hành hoạt động các gara này một cách hiệu quả, an toàn, tránh được những thiệt hại đáng tiếc do cháy, nổ gây ra.

Với phương châm hoạt động “Uy tín – chất lượng – giá cả hợp lý” công ty chúng tôi luôn đem lại an tâm và sự hài lòng cho quí khách hàng về sản phẩm bình chữa cháy, bình cứu hỏa cũng như giá bình chữa cháy tốt nhất. Ngoài ra công ty còn có dịch vụ nạp bình chữa cháy, nạp sạc bình cứu hỏa, thay thế bột, khí CO2 , dung dịch chữa cháy giá rẻ, chất lượng.